Late medische gevolgen van kanker
Krijg je tien jaar nadat je genezen bent van kanker last van je hart, van spierzwakte of van zweren? Dan zoek je de oorzaak waarschijnlijk niet bij die vroegere kanker. Toch is het beter om daar wel op verdacht te zijn en je huisarts, je specialist en je therapeut op je kankerverleden te wijzen. Je zou de eerste niet zijn die wordt geconfronteerd met de late medische gevolgen van kanker.
Fysieke klachten door behandeling kanker
Dat ruim de helft van de kankerpatiënten geneest, is vooral te danken aan ontwikkelingen in de medische wetenschap. Aan verbeteringen in de behandeling van kanker. Maar de meest toegepaste behandelingen – bestraling (radiotherapie) en chemotherapie, al dan niet in combinatie met opereren – veroorzaken zelf ook weer ernstige fysieke klachten. Zowel op de korte termijn als langdurig. Medische gevolgen van kanker kunnen zich zelfs nog vele jaren na de behandeling manifesteren.
Lichamelijke klachten na kanker
Botten
Klacht: Osteoperose (verzwakking van de botdichtheid).
Oorzaak: Chemotherapie.
Klacht: (bij kinderen) vergroeiingen of achterblijven van de groei.
Oorzaak: Radiotherapie of behandeling met corticoïden.
Brein
Klacht: Achteruitgang in spraak- en denkvermogen, geheugen- en concentratieverlies, ‘chemobrein’.
Oorzaak: Bestraling van de hersenen, chemotherapie.
Darmen
Klacht: Diarree, obstipatie, buikpijn, vermagering.
Oorzaak: Bestraling van de darmen.
Hart en bloedvaten
Klacht: Pijn in de borst, hartinfarcten, hartverzwakking, trombose, embolie.
Oorzaak: Radiotherapie met het hart en grote bloedvaten in het bestralingsgebied, chemotherapie (o.a. adriamycine, vincristine, cyclofosfamide, endoxan, bleomycine).
Klacht: De ziekte van Reynaud (witte vingers bij kou).
Oorzaak: Bleomycine.
Hormoonhuishouding
Klacht: Groeistoornissen, verandering van eetlust, mager of juist dik worden, opzwellend weefsel en/of organen, overgangsklachten.
Oorzaak: Radio- en chemotherapie.
Huid
Klacht: De huid wordt dikker en voelt leerachtig aan.
Oorzaak: Radiotherapie (met verstoring van de bloeddoorstroming)
Klacht: Pigmentstoornissen, bruine verkleuring van de huid.
Oorzaak: Radiotherapie en/of chemotherapie.
Klacht: Chronische zweren.
Oorzaak: Intensieve bestraling.
Longen
Klacht: Hoesten, kortademigheid.
Oorzaak: Bestraling van de longen.
Klacht: Bindweefselvorming, longfibrose.
Oorzaak: Cytostatica als adriamycine, bleomycine, endoxan, nitrumon, ledertrexate.
Lever
Klacht: Geelzucht, donkere urine, ontkleurde stoelgang, boeren, overgevoeligheid voor vet en blauwe plekken.
Oorzaak: Bestraling van de lever.
Milt
Klacht: Veel en vaak infecties.
Oorzaak: Bestraling of verwijdering van de milt.
Mond en tanden
Klacht: Tandbederf, tandvleesbloedingen, verhoogde tandgevoeligheid, vormafwijkingen van de kaak.
Oorzaak: Radio- en/of chemotherapie.
Nieren en blaas
Klacht: Bloed en etter in de urine, pijn bij het plassen, vochtophoping, onderhuidse bloedingen, hoofdpijn, kortademigheid, hoge bloeddruk.
Oorzaak: Bestraling van nier of blaas.
Ogen
Klachten: Oogpijn, verminderd zicht, tranende ogen, droge ogen.
Oorzaak: Lokale radiotherapie, corticoïdenbehandeling.
Oren
Klacht: Gehoorproblemen, gehoorverlies, oorsuizen (tinnitus).
Oorzaak: (Afhankelijk van de soort en hoeveelheid) radio- en/of chemotherapie.
Schildklier
Klacht: Te traag of te snel werkende schildklier.
Te traag: droge huid, haaruitval, intolerantie voor kou, geheugenstoornissen, depressieve gevoelens, obstipatie, gewichtstoename, heesheid, menstruatiestoornissen, spierpijn, langzamer denken en handelen.
Te snel: gewichtsverlies, warmte-intolerantie, diarree, hartkloppingen, vermoeidheid, gejaagdheid, menstruatiestoornissen.
Oorzaak: Radiotherapie, als de schildklier in het bestralingsveld heeft gelegen.
Slijmvliezen
Klacht: Droogte. Ontstekingen. (Chronische) zweren.
Oorzaak: Radiotherapie.
Speekselklieren
Klacht: Droge mond, slechte adem, tandbederf, dikker en zuurder speeksel, slikproblemen.
Oorzaak: Radiotherapie, als de speekselklieren in het bestralingsgebied hebben gelegen.
Spieren
Klacht: Spieratrofie (dunnere en slappere spieren, waardoor het bewegen lastiger wordt).
Oorzaak: Radiotherapie.
Zenuwstelsel
Klachten: Afstervend zenuwweefsel, achteruitgang in denkvermogen, motorische storingen, neuropathie, trillingen en schokken.
Oorzaak: Radio- en chemotherapie.
Andere late lichamelijke gevolgen van de behandeling van kanker kunnen zijn:
– extreme vermoeidheid;
– verminderde of geen belangstelling voor seksualiteit, impotentie;
– onvruchtbaarheid;
– het ontstaan van ’tweede tumoren’: een nieuwe kanker.